Przyjęto, że większość badań chemicznych i fizykalnych przeprowadza się rano u pacjentów będących na czczo, czyli w warunkach podstawowej przemiany materii. Wychodzi się z założenia, że po 10 h od przyjęcia ostatniego posiłku ustala się stan porównywalny z takim samym stanem występującym kilka dni wcześniej lub później i że w takich warunkach istnieją też najmniejsze różnice pomiędzy poszczególnymi osobami. Jest to niewątpliwie słuszne, ale w warunkach przemiany podstawowej uzyskuje się w wielu oznaczeniach wartości prawidłowe, które w innych warunkach są wyraźnie patologiczne. Typowym przykładem są rytmy dobowe, np. wydzielania kortyzolu lub stężenia trójglicerydów, przy czym może się okazać, że wynik uzyskany w warunkach przemiany podstawowej nie jest reprezentatywny dla pro/ilu dobowego, jak również, że przy patologicznym profilu dobowym poranny wynik jest prawidłowy. Prawidłowa glikemia na czczo w tak małym stopniu odzwierciedla przemianę węglowodanową w organizmie, że ocena cukrzycy na jej podstawie może być uznana prawie za błąd w sztuce. W wypadkach, kiedy stężenie glukozy na czczo nie wystarcza dla rozpoznania, a wykonanie profilu dobowego nie jest możliwe albo celowe, uzupełnia się badanie stosując próbę obciążeniową, która ma tę zaletę, że jest wystandaryzowana; klasyczna jest próba obciążenia glukozą. Dalszych przykładów dostarcza fizjologia kliniczna.