Do najczęstszych przyczyn wodobrzusza należą: marskość wątroby, przerzuty raka do otrzewnej, niewydolność mięśnia serca i nerczyca. Niektóre z tych chorób mogą współistnieć, np. marskość wątroby i rak pierwotny wątroby. Jest zatem ważne, ażeby nie zadowalać się jednym tylko rozpoznaniem. W zależności od wstępnie sugerowanego rozpoznania wykonuje się dalsze badania radiologiczne i laboratoryjne. Przy rozpoznaniu wodobrzusza bez wątpienia najważniejszym badaniem jest próbne nakłucie jamy brzusznej. Wykonuje się je niedużą igłą, stosowaną w nakłuciach żył, pobierając niezbędną do badania ilość płynu, zwykle 50—100 ml. Duże upusty płynu przed postawieniem rozpoznania, należy wykonywać tylko w przypadkach koniecznych, tj. w celu ułatwienia oddychania. Uzyskany punktat poddaje się badaniom chemicznym, hematologicznym i cytologicznym, w pewnych przypadkach konieczne jest również badanie bakteriologiczne. Nie należy zapomnieć o dokładnym obejrzeniu płynu.