Mimo bogatej tradycji klinicznej zastosowania indywidualnej psychoterapii psychoanalitycznej w leczeniu schizofrenii brakowało badań, które jednoznacznie; dowodziłyby, że pacjent z rozpoznaniem schizofrenii może wynieść istotne korzyści z takiej pracy (Gomez-Schwartz 1984). Często cytuje się rezultaty badań z Camarillo State Hospital (May 1968), ponieważ były to pierwsze zakrojone na szerszą skalę badania nad schizofrenią, w których porównywano wyniki leczenia pacjentów podlegających psychoterapii z wynikami leczenia pacjentów przyjmujących leki przeciwpsychotyczne. W grupach pacjentów, którzy przyjmowali leki zaobserwowano zdecydowanie większą poprawę niż w grupach pacjentów, którzy nie przyjmowali leków bądź brali udział wyłącznie w psychoterapii. Nie zauważono innych interakcji między psychoterapią a lekami przeciwpsychotycznymi. Badania były jednak krytykowane, ponieważ brali w nich udział niedoświadczeni terapeuci, pozbawieni istotnego zaangażowania w prowadzony przez siebie rodzaj psychoterapii, którą wykonywali na polecenie przełożonych. Poza tym pomiary rezultatów nie były na tyle dokładne, by uwzględniać te zmiany w interpersonalnym i ogólnym funkcjonowaniu psychicznym, które mogłyby być reakcją na psychoterapię (Conte, Plutchik 1986). W dwóch innych projektach, również obarczonych błędami metodologicznymi (Grinspoon i in. 1972; Rogers i in. 1967), odkryto wprawdzie korzyści wynikające z psychoterapii, ale były one niejasne. Karon i VandenBos (1981) przekonali się, że u pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii, którzy pracowali z doświadczonymi terapeutami, następowała większa poprawa niż w kontrolnej grupie pacjentów poddanych rutynowemu leczeniu fenotiazyną oraz terapii podtrzymującej. Należy jednak zaznaczyć, że te badania również krytykowano za błędy natury metodologicznej: brak losowego doboru pacjentów w grupach oraz szybkie przeniesienie pacjentów leczonych farmakologicznie na oddział dla przewlekle chorych (Keith, Matthews 1984; Klein 1980).