O ile wyraźne objawy pozytywne charakteryzuje swoista obecność, o tyle ob¬jawy negatywne można skategoryzować jako brak funkcji. Do objawów negatywnych należą więc: spłycony afekt, zubożenie myślenia, apatia i anhedonia. Pacjenci, u których przeważa obraz objawów negatywnych, przejawiają wiele cech sugerujących zmiany strukturalne w obrębie mózgu: słabe przystosowanie do życia przed wystąpieniem choroby, słabe wyniki w nauce, trudności z utrzymaniem stałej pracy, słabe wyniki w testach poznawczych, słaba reakcja na leczenie, wystąpienie choroby we wczesnym wieku oraz kłopoty z funkcjonowaniem społecznym i codziennym przed jej wystąpieniem (Andreasen i in. 1990).

Carpenter i in. (1988) zaproponowali dodatkowy podział objawów negatywnych. Zauważyli, że niektóre formy wycofania społecznego, spłyconego afektu
i pozornego zubożenia myślenia mogą być pochodną lęku, depresji, deprywacji środowiskowej bądź działania leków. Tych objawów nie należy więc nazywać objawami negatywnymi, ponieważ mają charakter krótkotrwały i wtórny. Carpenter i in. (1988) wprowadzili określenie syndromu deficytu (deficit syndrome) do opisu jednoznacznych objawów negatywnych, które utrzymują się przez dłuższy czas. Okres trwania objawów negatywnych jest również cechą pro¬gnostyczną. Kirkpatrick i in. (2001) podkreślili, że patologia związana z deficytem dotyczy grupy pacjentów, którzy fundamentalnie różnią się od osób z rozpoznaniem schizofrenii bez objawów deficytowych.

Schizofrenia z intensywnie wyrażonym syndromem deficytu ma inny przebieg, inne korelaty biologiczne i inne reakcje na leczenie.