Większość dotychczasowych badań dostarczyła jednak wyników ogra­niczających się do.opisu stwierdzonych powiązań pomiędzy duchowoś­cią a zdrowiem, ich siły i zasięgu. Zaniedbywane były drogi, za których pośi ednictwem następują wzajemne wpływy. Wynikało to bądź z prze­krojowego charakteru badań, bądź z pewnej powierzchowności badań o charakterze epidemiologicznym, prowadzonych w modelu podłużnym. Na brak ten zwracają uwagę także inni autorzy (np. Gall i in., 2005). Po­jęcie duchowości bywa przy tym rozmaicie ujmowane ze względu na wieloznaczność i interdyscyplinarne zastosowanie.

Niniejsze opracowanie składa się w równych proporcjach z części teoretyczno-metodologicznej i empirycznej. W pierwszej części omówię różne propozycje definiowania duchowości przez psychologów i przedstawię autorską próbę lconceptualizacji duchowości z psychologicznego punktu widzenia. Następnie spróbuję przybliżyć zagadnienie pomiaru duchowości i przedstawię stosowany w tym celu kwestionariusz, opracowany w naszym zespole. W części empirycznej opracowanie koncentruje się na hipotetycznych mechanizmach wpływu duchowości na zdrowie so­matyczne oraz na ich weryfikacji. Przedstawię w niej niepublikowane dotychczas dane empiryczne dotyczące wzajemnych związków pomię­dzy duchowością, radzeniem sobie ze stresem i zdrowiem.