Badania empiryczne nad związkami duchowości ze zdrowiem wymagają uzyskania wiarygodnych wskaźników ilościowych. Tymczasem pomiar duchowości jawi się jako przedsięwzięcie wyjątkowo trudne. Pojęcie du­chowości kojarzy się z czymś ulotnym i nieuchwytnym, niedostępnym poznaniu. Jednakże próby pomiaru w tej dziedzinie podejmowane są już od kilkudziesięciu lat, także na gruncie polskim. Pierwsze z nich dotyczyły postaw religijnych, uważanych za istotny aspekt duchowości (Prężyna, 19GB; Thurstone i Chave, 1929, za: Wulff, 1999).

Wzrostowi zainteresowania duchowością w ostatniej dekadzie ubiegłego wieku towarzyszyło ożywienie prac nad konstrukcją narzędzi pomiarowych. W badaniach epidemiologicznych nad związkami ducho­wości z umieralnością w dalszym ciągu koncentrowano się na mierze­niu religijności, i to w sposób niezwykle uproszczony. Odwoływano się mianowicie do wskaźników behawioralnych, takich jak uczęszczanie na nabożeństwa (Hummer, Rogers, Wam i Ellison, 1999; Oman i Reed, 1998; Strawbridge, Cohen, Shema i Kapłan, 1997). Próby pomiaru duchowości za pomocą metod kwestionariuszowych budzą zdziwienie, a nawet sprze­ciw psychologów. Jednak przyjęte uprzednio założenia pozwalają po­traktować zagadnienie pomiaru duchowości tak samo, jak to się czyni w odniesieniu do innych lconstruktów teoretycznych w psychologii. Konstrukty te nie są bezpośrednio mierzalne, a ich ocena dokonywana jest za pośrednictwem obserwowalnych wskaźników.